Cải tiến phương pháp chuyển mã điện thủ công từ các trạm KTTV, môi trường khu vực Tây Bắc
14:03 - 30/09/2020
Trong bối cảnh hiện nay, việc ứng dụng khoa học - công nghệ vào lĩnh vực truyền tin là một nhiệm vụ trọng yếu của ngành Khí tượng Thủy văn (KTTV). Việc không ngừng tăng cường, mở rộng mạng lưới quan trắc, tự động hóa quá trình thu nhận thông tin quan trắc là một xu hướng phát triển tất yếu, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác của Tổng cục mà trực tiếp là tại các Đài KTTV khu vực.
Trong phong trào thi đua giai đoạn 2015 - 2020, với sự đoàn kết, nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ của toàn thể viên chức Phòng Mạng lưới trạm và thông tin đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong đó có sáng kiến cải tiến phương pháp chuyển mã điện thủ công từ các trạm KTTV thuộc Đài Khu vực Tây Bắc đã được áp dụng hiệu quả tại đơn vị.
Đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm đo đạc, thông tin liên lạc thông suốt
Hiện nay, mạng lưới các trạm KTTV và môi trường trên phạm vi Đài khu vực Tây Bắc quản lý hoạt động ổn định, quan trắc đo đạc các yếu tố môi trường liên tục, đáp ứng được nhiệm vụ thường xuyên, sẵn sàng đảm bảo công tác đo đạc, thông tin liên lạc trước, trong mùa mưa lũ hàng năm. Các trạm trong toàn Đài luôn chấp hành tốt quy phạm chuyên môn; chất lượng công tác bảo dưỡng công trình, phương tiện thông tin liên lạc; các phương án quan trắc, đo đạc và công tác thông tin liên lạc đảm bảo thông tin truyền số liệu về Đài đạt kết quả tốt. Đảm bảo công tác thay thế thiết bị, khắc phục sự cố, bảo dưỡng định kỳ, duy trì hoạt động ổn định thống các trạm tự động của Đài, hệ thống trạm tự động cung cấp số liệu thời gian thực phục vụ kịp thời công tác dự báo và phục vụ. Thực hiện tốt công tác kiểm soát, phúc thẩm tài liệu KTTV, môi trường, đo mưa kịp thời, không để tài liệu bị ứ đọng. Chất lượng công tác ĐTCB trong các năm 2015 - 2019 đều vượt chỉ tiêu được giao.
Hệ thống thông tin chuyên ngành, mạng LAN, Internet, máy chủ hoạt động ổn định đảm bảo công tác nhận, chuyển số liệu KT, TV, MT từ Trạm về các đơn vị thuộc Tổng cục theo quy định. Các đơn vị thuộc Đài khu vực sử dụng hiệu quả phần mềm trên Website để chuyển mã điện số liệu đạt kết quả tốt. Chất lượng thông tin chuyên ngành của Đài trong các năm 2015 - 2019 do Trung tâm Thông tin và Dữ liệu đánh giá đạt 100%; chất lượng điện Climat đạt 100%; chất lượng phát báo số liệu Synop đi quốc tế đạt 100%.
Chất lượng điều tra cơ bản bộ môn thủy văn, môi trường hàng tháng đều vượt chỉ tiêu Đài khu vực Tây Bắc giao. Thực hiện công tác đảm bảo các máy, thiết bị đo tự động, hệ thống điểm đo mưa tự động, hệ thống máy đo truyền số liệu tự động lưu vực Nậm La, Nậm Pàn hoạt động ổn định, hiệu quả phục vụ tốt công tác điều tra cơ bản, dự báo, PCTT. Kiểm tra, bảo dưỡng, khắc phục sự cố 47 điểm đo mưa tự động, tham mưu xây dựng phần mềm khai thác số liệu hệ thống các trạm đo tự động của Đài khu vực Tây Bắc. Trong những năm gần đây, hệ thống mạng lưới trạm quan trắc của Tổng cục KTTV nói chung, Đài KTTV Tây Bắc nói riêng đã luôn được tăng cường phát triển theo hướng hiện đại và tự động, tuy nhiên vấn đề nảy sinh ra trong quá trình hiện đại tự động gây không ít khó khăn cho việc tiếp cận hệ thống mới, thực hiện truyền tin nhanh chóng thông suốt. Nhờ sự nỗ lực, không ngừng nghiên cứu, ứng dụng KHCN mới trong quan trắc, đảm bảo truyền tin chuyên ngành của Phòng Quản lý Mạng lưới với sáng kiến cải tiến phương pháp chuyển mã điện thủ công từ các trạm KTTV của anh Nguyễn Văn Nguyên phó trưởng phòng cùng các đồng nghiệp, nút thắt khó khăn nhất cho việc quản lý vận hành mạng lưới trạm tự động đã được tháo gỡ. Từ năm 2018, Đài KTTV khu vực Tây Bắc luôn đảm bảo số trạm hoạt động tốt đạt trên 85%, phần mềm khai thác số liệu ổn định, thuận tiện cho việc quản lý, vận hành, khai thác số liệu.
Cải tiến phương pháp chuyển mã điện thủ công
Việc triển khai áp dụng công nghệ thông tin trong việc đo đạc, truyền nhận thông tin, dự báo ngày càng được chú trọng và phát triển rộng rãi. Anh Nguyễn Văn Nguyên đã được Đài khu vực giao cho làm chủ nhiệm đề tài nghiên cứu KHCN cấp cơ sở “Nghiên cứu cải tiến phương pháp chuyển mã điện thủ công từ các trạm KTTV, môi trường thuộc Đài khu vực Tây Bắc”. Đề tài áp dụng công nghệ thông tin, xây dựng phần mềm chuyển mã điện trên Website nhằm mục đích góp phần rút ngắn thời gian chuyển, nhận số liệu các loại mã điện hàng ngày từ các trạm KTTV, môi trường về Đài khu vực Tây Bắc. Qua đó, hạn chế sai sót do việc ghi chép thủ công, tiết kiệm công lao động, thúc đẩy việc ứng dụng, sử dụng máy, thiết bị công nghệ thông tin vào công tác chuyên môn của cán bộ, viên chức thuộc Đài, phục vụ tốt hơn cho công tác dự báo, phòng chống thiên tai tại địa phương.
Từ những hạn chế của việc chuyển mã điện thủ công truyền thống, căn cứ vào tình hình thực tế tại đơn vị và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiên cứu, xây dựng để cải tiến phương pháp chuyển mã điện số liệu. Nhóm tác giả đã áp dụng công nghệ thông tin, xây dựng phần mềm chuyển mã điện trên website, đây là phương pháp phù hợp, tối ưu, kinh tế, dễ triển khai áp dụng cho tất cả các đơn vị thuộc Đài khu vực Tây Bắc và có thể triển khai áp dụng cho các Đài khu vực khác. Khi áp dụng phần mềm chuyển mã điện qua Website www.thongtintaybac.com, sản phẩm của đề tài, các trạm sau khi quan trắc, thảo mã điện số liệu quan trắc viên tại trạm truy cập website và tài khoản của trạm (bằng máy tính, điện thoại thông minh) vào phần chuyển mã điện tương ứng với các loại mã điện và các loại trạm (KTTV) sau đó biên tập số liệu trên website với các mẫu trường số liệu, kiểm tra và ấn nút gửi, số liệu sẽ được chuyển về máy chủ website. Người trực ca thông tin, thao tác trên địa chỉ website, xuất file số liệu và biên tập gửi về Trung tâm Thông tin và Dữ liệu bằng phần mềm HMS, DPS.
Việc áp dụng sáng của đề tài nghiên cứu KHCN là phần mềm tích hợp trên www.thongtintaybac.com: Máy vi tính, điện thoại thông minh kết nối, sử dụng mạng Internet (ADSL, DCOM 3G. Wifi) và sử dụng các trình duyệt Web hiện có như Internet Explorer, Firefox, Google Chorme, Cốc cốc…, mỗi đơn vị sẽ được cấp tài khoản và mật khẩu ban đầu để truy cập, sử dụng. Áp dụng mềm chuyển số liệu mã điện trên Website www.thongtintaybac.com có ý nghĩa thực tiễn cao trong thực hiện nhiệm vụ của Phòng Mạng lưới trạm và Thông tin và các đơn vị chuyên môn về tổ chức thu nhận số liệu từ các trạm KTTV, môi trường, đo mưa về Đài khu vực; cung cấp, chia sẻ số liệu về Tổng cục và các đơn vị thuộc Đài khu vực theo quy định. Từ khi đưa vào sử dụng đến nay có 22/22 (100%) trạm khí tượng, 8/12 (66.7%) trạm thủy văn, 03/03 Đài tỉnh, Phòng Dự báo, Phòng Mạng lưới trạm và Thông tin thuộc Đài Khu vực Tây Bắc triển khai áp dụng thành thạo và hiệu quả phần mềm chuyển mã điện trên Webiste. Chỉ còn 04 trạm thủy văn do chưa có máy tính hoặc khu vực trạm chưa phủ sóng di động 3G ổn định, trong thời gian tới Đài khu vực Tây Bắc sẽ quan tâm đầu tư máy tính, nối mạng internet để các trạm thủy văn, môi trường còn lại áp dụng triển khai phần mềm chuyển mã điện hiệu quả.
Rút ngắn thời gian nhận và chuyển số liệu từ các trạm môi trường thuộc Đài khu vực về Trung tâm Thông tin và Dữ liệu, đảm bảo thời gian chuyển số liệu mã điện của Đài khu vực Tây Bắc trong khoảng từ phút thứ 15-20 sau giờ tròn, sớm hơn thời gian quy định. Từ năm 2016 đến nay, Trung tâm Thông tin và Dữ liệu đánh giá chất lượng thời gian chuyển các loại mã điện đạt 100%, chất lượng nội dung mã điện đạt 100% (vượt chỉ tiêu 3 - 5%); nâng cao chất lượng mã điện từ các đơn vị khối trạm; từ khi áp dụng phần mềm không có hiện tượng quên ca chậm obs của các trạm; thuận tiện cho công tác quản lý, lưu trữ, khai thác, đánh giá chất lượng mã điện cho các Đài tỉnh và các phòng chuyên môn nghiệp vụ thuộc Đài khu vực. Đảm bảo thời gian thực hiện nhiệm vụ của viên chức trực ca thông tin, kịp thời cung cấp số liệu cho lãnh đạo các đơn vị khi có yêu cầu góp phần phục vụ tốt công tác phòng chống thiên tai tại địa phương. Tạo môi trường, phương pháp làm việc khoa học, thúc đẩy việc ứng dụng, áp dụng công nghệ thông tin tại các đơn vị trên toàn Đài. Đã tiết kiệm được cước phí viễn thông của các đơn vị khối trạm do không hoặc ít sử dụng điện thoại để chuyển mã điện hàng ngày từ các trạm KTTV môi trường về Tổ Thông tin. Phần mềm có thể triển khai áp dụng rộng rãi tại các Đài khu vực khác hoặc phát triển để áp dụng cho toàn bộ mạng lưới các trạm cơ bản trên toàn quốc. Đài khu vực Tây Bắc sẵn sàng phối hợp và chuyển giao sản phẩm phần mềm cho các đơn vị khi có yêu cầu.
Tin: Nguyễn Văn Nguyên - Đài KTTV khu vực Tây Bắc
Tổng hợp: Tổng cục Khí tượng Thủy văn